„Fundamentem naszej działalności powinien być pewien model umiejętności, taki podstawowy zasób. Każdy może powiedzieć, że jest osobą przedsiębiorczą, ale żeby móc prowadzić działalność gospodarczą czy stworzyć start-up, a później – by je rozwijać, musi posiadać pewien zestaw kompetencji.”
Wojciech Stąsiek: Co musi umieć i wiedzieć współczesny przedsiębiorca?
Dorota Wołodkiewicz: Powinien być uposażony w taki pakiet: wiedza, umiejętności i dobre nastawienie. To są trzy główne sprawy, podstawowy opis kompetencji przedsiębiorcy. Następnie musi się zastanowić, co jest najważniejsze w danej chwili, z czego skorzystać – wiedzy czy umiejętności. Bazując na własnym doświadczeniu i pracując z klientami, opracowałam dla nich określony model takich umiejętności i wiedzy, który pomaga im odnieść sukces. Kiedy prowadzimy swoją firmę, to przede wszystkim powinniśmy zadać sobie pytanie, na jakich zasadach działa nasze przedsiębiorstwo, czy mamy ułożony swój model biznesu i jak się sprawdza dla naszej firmy.
WS: Rynek cały czas pędzi, a w przedsiębiorstwach obserwujemy zastój. Dlaczego?
DW: Odpowiem przykładem: pewien człowiek otrzymał pomoc finansową w celu rozwijania swojego pomysłu. Do pewnego stopnia był w stanie zaplanować technologię produkcji, ale przyszedł moment, kiedy trzeba było zaprojektować model biznesowy. Wpadł na fantastyczne rozwiązanie! Doszedł do wniosku, że teraz musi obmyśleć, jakie będą potrzebne zasoby, żeby zrealizować produkcję – kto to zrobi, jakimi narzędziami, skąd weźmie materiały, jak będzie to dostarczał do klientów, kim oni będą, jak będzie to sprzedawał? Zastanawiał się, komu ma opowiedzieć o swoim pomyśle, z kim porozmawiać o problemach. Pomoc w tym projekcie miała jedynie naturę finansową, nie było wsparcia w postaci opracowania modelu biznesowego. A taki model jest bardzo ważny w planowaniu biznesu. Plan, co prawda, może się zmieniać, ale już samo planowanie jest bardzo ważną umiejętnością. Sztuką jest zaplanowanie modelu biznesowego i udoskonalanie go wraz z rozwojem firmy i zmieniającymi się jej potrzebami. Strategia, model biznesowy mogą ulegać modyfikacjom – możemy pozyskać partnera, który będzie dla nas tworzył sprzedaż, możemy ją robić samodzielnie, możemy mieć handlowca, możemy uskutecznić sprzedaż internetową… Jest ogrom możliwości!
WS: Gdy przedsiębiorca prowadzi jednoosobową działalność, w jakim momencie powinien zdecydować się na zatrudnienie pracownika? Licząc przy tym koszty jego utrzymania, swój czas pracy, składki ZUS itd.
DW: W modelu biznesowym widzimy, na ile my, jako właściciele firmy, możemy pozwolić sobie na koszty. Polecam zrobić sobie arkusz, w którym zliczymy wszystkie nasze koszty oraz przychody. Ponadto musimy policzyć, ile kosztuje nasz czas jako właściciela firmy. Teraz się zastanówmy się, czy musimy zatrudniać tego pracownika? Mieć dla niego biuro, miejsce pracy, sprzęt oraz czas? Czy możemy sobie zmienić model biznesowy? Kiedyś, żeby przenieść dane z jednego komputera do drugiego, potrzebowaliśmy płytę lub dyskietkę. Teraz wystarczy wrzucić plik do chmury. To pokazuje, że możemy zdalnie pracować z ludźmi na całym świecie. Wybranie takiego rozwiązania to nasza unikatowa kompetencja, wynikająca z szybkości uczenia się i nadążania za rozwojem. Jednocześnie równie ważne jest szybkie oduczanie się – rozwiązania, które sprawdzały się w zeszłym roku, nie muszą już dzisiaj działać. Obecnie dociera do nas mnóstwo informacji i sztuką jest swego rodzaju krytyczne myślenie. Wybraliśmy model swojego biznesu, więc musimy z tych wszystkich danych, które do nas docierają, wybrać te, które są kluczowe dla nas samych. Najprostszy przykład – kiedy zabieram się rano do pracy, to od czego ją zaczynam? Czy siadam i czytam maile, czy robię rzeczy strategiczne dla mojej firmy? Czy potrafię wybrać te, które są kluczowe i się na nich skupić? Czy informacjami, które do mnie docierają, oraz wiedzą, którą posiadam, potrafię zarządzać?
WS: Jakie wyzwania czekają na przedsiębiorców, którzy samodzielnie prowadzą firmę i chcą ją rozwijać?
DW: Dużym wyzwaniem jest na pewno automatyzacja, ale ona znacznie ułatwia prowadzenie firmy. Kiedyś, w dawnych czasach, jak nasz rodzic był szewcem, to i my zostawaliśmy szewcem; a teraz zobaczmy, jak zmienił się profil przeciętnego przedsiębiorcy. Zmieniło się na przykład to, że dzisiaj ludzie dokształcają się całe życie. Zmieniamy swoje zawody, jesteśmy bardziej elastyczni. Przedsiębiorca potrzebuje kilku specjalizacji, żeby prowadzić swoją firmę. Potrzebuje również ogromnej determinacji do działania. Tym, czym w większych firmach zajmuje się kilka działów, w mikrofirmach przedsiębiorca para się sam. Taka osoba musi też sama się motywować, umieć wyznaczać sobie cele oraz mieć strategię, jak je osiągnąć. Dobrze, by swoją determinacją zarażała klientów. Samotny przedsiębiorca musi wykalkulować, co przy danym projekcie może zrobić samodzielnie, a co zlecić specjaliście.
Dzisiaj mamy dużo większą elastyczność w wybieraniu ludzi do zespołu. Kiedyś dawaliśmy ogłoszenie do gazety i przychodziło kilka tysięcy CV. Teraz mamy portal internetowy, gdzie zamieszczamy ofertę pracy i spośród otrzymanych CV wybieramy tę najbardziej odpowiednią. Sztuką w tym wszystkim jest to, żebyśmy dobrze odnaleźli w kandydatach te umiejętności, których najbardziej nam brakuje w zespole. Kompetencją również jest to, by dobrze komunikować nasze potrzeby, aby do zespołu trafiły wyłącznie odpowiednie osoby.
Kolejnym wyzwaniem może być umiejętność zadawania pytań – to my powinniśmy jak najwięcej dowiedzieć się o problemach naszego klienta. Dlatego powinniśmy dobrze zadawać pytania, aby klient opowiedział nam o swoich problemach, a nasz produkt był ich rozwiązaniem. To główny klucz do prowadzenia biznesu.